Co oznaczaj klasy śrub 5.8, 8.8. i 12.9? Jakie są różnice?

Śruby są podstawowymi elementami złącznymi w wielu dziedzinach przemysłu i budownictwa. Ich klasy wytrzymałości, oznaczone cyframi takimi jak 5.8, 8.8 czy 12.9, wskazują na ich właściwości mechaniczne i zastosowania. Zrozumienie różnic między tymi klasami jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i trwałości konstrukcji.

Co oznaczają liczby w klasach śrub?

Oznaczenie klasy śruby składa się z dwóch liczb oddzielonych kropką:

• Pierwsza liczba (np. 5 w 5.8) pomnożona przez 100 daje minimalną wytrzymałość na rozciąganie (Rm) w MPa.

• Druga liczba (np. 8 w 5.8) pomnożona przez 10 i przez pierwszą liczbę daje minimalną granicę plastyczności (Re) w MPa.

Przykład:

• Klasa 5.8:

  • Rm = 5 × 100 = 500 MPa

  • Re = 5 × 8 × 10 = 400 MPa

• Klasa 8.8:

  • Rm = 8 × 100 = 800 MPa

  • Re = 8 × 8 × 10 = 640 MPa

• Klasa 12.9:

  • Rm = 12 × 100 = 1200 MPa

  • Re = 12 × 9 × 10 = 1080 MPa

Właściwości mechaniczne

Klasa 5.8

• Wytrzymałość na rozciąganie (Rm): 500 MPa

• Granica plastyczności (Re): 400 MPa

• Materiał: Stal węglowa lub stal węglowa z dodatkami

• Obróbka cieplna: Brak lub minimalna

Klasa 8.8

• Wytrzymałość na rozciąganie (Rm): 800 MPa

• Granica plastyczności (Re): 640 MPa

• Materiał: Stal węglowa z dodatkami (np. bor, mangan, chrom), hartowana i odpuszczana

• Obróbka cieplna: Hartowanie i odpuszczanie

Klasa 12.9

• Wytrzymałość na rozciąganie (Rm): 1200 MPa

• Granica plastyczności (Re): 1080 MPa

• Materiał: Stal stopowa hartowana i odpuszczana

• Obróbka cieplna: Hartowanie i odpuszczanie

Zalety i wady poszczególnych klas

Klasa 5.8

• Zalety:

  • Niższy koszt produkcji

  • Łatwość obróbki

  • Wystarczająca wytrzymałość dla lekkich konstrukcji

• Wady:

  • Niższa wytrzymałość mechaniczna

  • Nieodpowiednia dla konstrukcji narażonych na duże obciążenia

Klasa 8.8

• Zalety:

  • Wyższa wytrzymałość mechaniczna

  • Szerokie zastosowanie w przemyśle

  • Dobra odporność na zmęczenie materiału

• Wady:

  • Wyższy koszt w porównaniu do klasy 5.8

  • Wymaga precyzyjnej obróbki cieplnej

Klasa 12.9

• Zalety:

  • Bardzo wysoka wytrzymałość mechaniczna

  • Odporność na ekstremalne obciążenia

  • Niezastąpiona w specjalistycznych zastosowaniach

• Wady:

  • Wysoki koszt produkcji

  • Możliwość kruchości przy niewłaściwym zastosowaniu

  • Wymaga specjalistycznej obróbki i kontroli jakości

Zastosowania praktyczne

Klasa 5.8

Meble i lekkie konstrukcje, urządzenia AGD, montaż elementów niewymagających dużej wytrzymałości

Klasa 8.8

Budownictwo ogólne, przemysł motoryzacyjny, maszyny i urządzenia przemysłowe, konstrukcje stalowe

Klasa 12.9

Przemysł lotniczy, przemysł zbrojeniowy, maszyny wysokociśnieniowe, konstrukcje narażone na ekstremalne obciążenia

Dobór odpowiedniej klasy śruby

Wybór odpowiedniej klasy śruby zależy od obciążeń mechanicznych. Wyższe obciążenia wymagają wyższej klasy śrub. Warunków środowiskowych, czyli uwzględniamy czy może wystąpić korozja, temperatura, wilgotność mogą wpływać na wybór materiału i klasy. Wyższe klasy są droższe, więc należy ocenić, czy są konieczne dla danego zastosowania. W konstrukcjach, gdzie awaria może prowadzić do katastrofy, lepiej zastosować wyższą klasę śrub.

Zrozumienie różnic między klasami śrub jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa i trwałości konstrukcji. Wybór odpowiedniej klasy powinien być oparty na analizie obciążeń, warunków środowiskowych oraz kosztów. W razie wątpliwości warto skonsultować się z inżynierem lub specjalistą ds. materiałów.