Wiertła to podstawowe narzędzia wykorzystywane w warsztatach, budownictwie i przemyśle. W miarę użytkowania ostrze wiertła stopniowo się tępi, co powoduje spadek efektywności pracy, wzrost siły potrzebnej do wiercenia oraz możliwość uszkodzenia obrabianego materiału. W takim momencie pojawia się pytanie – czy warto ostrzyć wiertła, czy lepiej je wymienić na nowe?
Dlaczego wiertła się tępią?
Wiertła wykonane są z różnych materiałów, takich jak stal szybkotnąca (HSS), węgliki spiekane czy stal kobaltowa. Z biegiem czasu i w wyniku intensywnej pracy ostrza wiertła zużywają się na skutek tarcia o obrabiany materiał, wysokiej temperatury generowanej podczas wiercenia, nieprawidłowego chłodzenia lub jego braku, wiercenia w twardych materiałach, nieodpowiedniego docisku lub zbyt wysokiej prędkości obrotowej. Tępe wiertło powoduje zwolnienie procesu wiercenia, generuje większe opory oraz może uszkodzić narzędzie lub obrabiany materiał. Ostrzenie wiertła może znaczenie wydłużyć jego żywotność i przywrócić skuteczność pracy. Nie każde wiertło nadaje się do ostrzenia (np. tanie modele ze słabej jakości materiału). Proces ostrzenia wymaga precyzji i odpowiedniego sprzętu, a zbyt częste ostrzenie może skrócić żywotność wiertła, zwłaszcza gdy nie jest przeprowadzane prawidłowo.
Jak ostrzyć wiertła?
Wiertła można ostrzyć ręcznie lub mechanicznie. Istnieje kilka metod:
- Szlifierka stołowa – najpopularniejsza metoda wymagająca umiejętności w odpowiednim ustawieniu kąta.
- Ostrzałki elektryczne – dedykowane urządzenia, które automatyzują proces i pozwalają na precyzyjne ostrzenie.
- Kamienie ostrzące – metoda manualna, mniej precyzyjna, ale skuteczna przy drobnych poprawkach.
- Ostrzenie wiertł specjalistycznych – wiertła z węglika spiekanego wymagają profesjonalnego ostrzenia na specjalistycznych maszynach.
Na jak długo wystarcza ostrzenie wiertła?
Trwałość naostrzonego wiertła zależy od kilku czynników. Rodzaju materiału, w którym wiercimy – wiercenie w metalu zużywa ostrze szybciej niż w drewnie. Wiertła z węglika spiekanego lub z dodatkiem kobaltu wytrzymują dłużej. Stosowanie odpowiednich prędkości i nacisku może znaczenie wydłużyć żywotność ostrza. Intensywnie eksploatowane wiertło będzie wymagało częstszego ostrzenia.
Kiedy warto wymienić wiertło na nowe?
Pomimo zalet ostrzenia, czasami konieczna jest wymiana wiertła. Należy to rozważyć, gdy wiertło jest nadmiernie zużyte i ma zdeformowany kształt. Również gdy proces ostrzenia nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Bezwzględnie należy wymienić gdy wiertło pękło lub posiada głębokie uszkodzenia. Warto przekalkulować. czy czas potrzebny na ostrzenie przewyższa wartość nowego wiertła.
